Gerardo schrijft: OEKRAÏNE ALS VAKANTIEBESTEMMING IN 2016. JA, SERIEUS. GEEN GEIN. WAT WIL JE KOMEN DOEN DAN?

Vandaag het woord weer eens voor Gerardo voor een van zijn magnifieke reisverslagen. Ik ga er geen woorden meer aan toevoegen. Lees, geniet, en reis met hem mee door Oekraïne.
~*~

Nee, ik ben geen agressief persoon, van nature. Tenzij je voor mijn neus een dier of een kind mishandeld. Maar dat ter zijde. Waarom de titel dan? Ach, titels zijn er om de aandacht te trekken. En dat moet wel lukken met een titel als deze. Nee, klik nu niet meteen weg, lees nog even verder. Het wordt leuk, ik beloof het je. Want dat ik Oekraïne als vakantiebestemming heb gekozen in 2016 is de waarheid, alleen de waarheid en niets meer dan de waarheid.

'Waarom zou je überhaupt naar Oekraïne gaan?' Die vraag kreeg ik regelmatig de afgelopen tijd. Oekraïne heeft niet echt een vloeiend klinkende naam voor een fijne vakantie, en bovendien woedt er een heuse burgeroorlog. Nu wil het geval dat ik wel vaker vakantiebestemmingen kies waar niet heel veel mensen voor zouden kiezen (zie bijvoorbeeld mijn eerdere bijdrage aan dit blog, over mijn weekendje Moldavië). En wat die burgeroorlog betreft, ja, die is er, in het oosten. De Volksrepubliek Donetsk en de Volksrepubliek Loegansk hebben zichzelf onafhankelijk verklaard, en de Krim is tegenwoordig Russisch grondgebied, dus het spreekt voor zich dat die plekken het best te mijden zijn. Daarvoor heb je in principe geen reisadvies van de website van het Ministerie van Buitenlandse Zaken nodig, al staat daar hetzelfde op (ja, heb toch gekeken!). Daarom beperkten ik en mijn reisgenoten ons tot het westen, met een klein uitstapje naar het zuiden: Kiev, Odessa en Lemberg. Ehh, Lwów. Ehh, L'Bob. Of nee, Lviv. Kies maar een leuke uit, ze zijn allemaal goed.

Kiev

“Op letterlijk tien meter afstand

van de herdenkingstekens, kransen

en bloemen ter herinnering van

de gevallenen op de Maidan,

staat een man

in een fleurig clownspak,

krampachtig te proberen

om lange ballonnen te kneden tot geweren”

Waarde lezers. Open voor de grap eens een nieuw tabblad in jullie internetbrowsers, ga naar Google, dan 'Afbeeldingen zoeken', en typ 'Maidan' in. Het overgrote deel van de foto's ogen als oorlogsgebied. Een ieder die het nieuws een beetje heeft gevolgd de afgelopen jaren weet zich vast nog wel te herinneren wat er daar zich heeft afgespeeld, dus zal hier geen geschiedenislesje gaan houden. Feit is dat de Maidan tegenwoordig nog steeds als symbool geldt, ook al ligt het plein er weer prachtig mooi bij.

Veel studenten die rondhangen rond de fonteinen en groene plekken. Enkele toeristen die hun plaatjes schieten, en enkele souvenirverkopers (met o.a. toiletpapier met daarop een foto van Poetin). Zelfs een man in een clownspak, die tot mijn verbazing lange ballonnen opblaast om er vervolgens een geweer van te maken. Niets lijkt hier nog te herinneren aan de gebeurtenissen van enkele jaren terug, op het eerste gezicht dan. Als je links van de fontein de weg naar boven afgaat, wandel je langs honderden kransen, gedenktekens, bloemen, foto's en kruizen. Hier en daar loopt er een vrouw langs die kruisjes slaat en de bloemen water geeft. Men wil de herinnering aan de Maidan hier koste wat het kost levend houden.

Nu is er meer in Kiev dan alleen een plein natuurlijk. Volgens ons plattegrondje was er aan de andere kant van het plein het een en ander aan kerken en bijzondere gebouwen te zien, wij hoefden in feite alleen maar de boulevard af te lopen. Er bleek echter een heuse hardloopwedstrijd aan de gang te zijn, dus het was er iets drukker dan normaal, en de weg oversteken bleek ook een stukje lastiger. Gelukkig zijn er om de paar honderd meter een soort van ondergrondse doorgangen, waardoor je makkelijk aan de overkant terecht komt. Of in een metrohalte, als je een keertje verkeerd loopt.

Verspreid over Kiev zijn er ook erg mooie kerken en kathedralen te vinden. Zo mogen de Andreaskerk, het Holenklooster en de Sofiakathedraal zeker niet ontbreken op een verkenningstocht. Het Sint-Michielsklooster is echter het meest indrukwekkend, bestaande uit een complex met verschillende gebouwen, kerken en kloosters, omringd door een park en doolhof met oude straatjes. Ook kun je in Kiev ter ontspanning prima terecht in de vele groene parken die de stad telt, met daarbij een speciale vermelding van het Taras Shevchenko park tegenover de gelijknamige universiteit. Taras Shevchenko (niet de voetballer Shevchenko) is één van de nationale helden van Oekraïne, hij was dichter en humanist, en wordt gezien als een voorvechter van de Oekraïnse taal. Zijn beelden vind je dan ook meer dan gemiddeld terug in Oekraïne.

Een rondje lopen door het havengebied is leuk, maar niet heel memorabel. Een grote, lege boulevard, met hier en daar een koffietentje, dat is het eigenlijk. Een beter idee is het 'Openluchtmuseum over de Tweede Wereldoorlog'. Gelegen op een heuvel, met een gigantisch standbeeld van een vrouw met een zwaard en een schild in haar handen. Beneden op het pleintje een aantal tanks, alsmede wat beeldhouwkunst van soldaten. En, omdat ook Oekraïne een heldelstad van de voormalige Sovjetunie is, de nodige herdenkingssterren en medailles met vermelding van de andere heldensteden. Verderop in het museum, dat eigenlijk meer weg heeft van een park, staan ook verschillende legervoertuigen, waaronder tanks, raketwerpers en vliegtuigen, waar je (tegen een geringe vergoeding) zelfs nog in mag.

Al met al is Kiev een leuke stad, met veel moois voor het oog.

Pripjat

“Sprakeloos”

Vanuit Kiev is het slechts anderhalf uur richting Chernobyl. Excursies zijn te boeken, mits ruim op voorhand. En aangezien wij dat natuurlijk al wisten, sterker nog, het was één van de redenen om überhaupt naar Oekraïne te gaan, regelde wij dit direct bij de boeking. Wij gingen mee met een internationale groep in een volle bus richting de afgesloten 30km zone rond Chernobyl. Na de paspoortcontrole, die verrassend vlotjes ging, reden wij eerst naar de zogenaamde Russian Woodpecker. Nooit van gehoord, hoor ik jullie denken? Ik ook in eerste instantie niet.

De zogenaamde Russian Woodpecker is in feite niets meer dan een kolossale stalen constructie, die stamt uit de Koude Oorlog. Maar wel eentje die meer kostte dan de hele nabijgelegen kerncentrale van Chernobyl. De Russian Woodpecker is een grote transmittor, waarmee men na kon gaan waar er raketten werden afgeschoten, en de ontvangst reikte tot aan de westkust van de Verenigde Staten. Omdat het gevaarte een tikkend geluid maakte als het in werking stond, kreeg het de bijnaam Russian Woodpecker. De officiele, Russische naam, was echter Doega. Het was vrij indrukwekkend om te zien vond ik zelf. Sommigen van de reisgroep besloten om er nog een flink stuk in omhoog te klimmen, maar wegens mijn hoogtevrees paste ik voor de eer.

Na een lunch in Chernobyl (het plaatsje, niet de kerncentrale zelf), reden wij door richting... ja, u raadt het al... de kerncentrale. Omdat er na de meltdown een betonnen sacrofaag over is geplaatst vanwege de straling viel er op zich weinig te zien. Alles er omheen was bovendien verboden terrein, dus moesten wij het doen met wat panoramashots, en in mijn geval, de zoomfunctie van mijn camera.

Het meest interessante van de excursie is echter Pripjat. Pripjat was een jonge stad, op enkele kilometers van de kerncentrale af, waar binnen een tijdsbestek van drie uurtjes vijftigduizend mensen uit geëvacueerd moesten worden. Sindsdien is het een spookstad. Iedereen kent wel de plaatjes van het pretpark, speciaal voor de één mei viering, met het reuzenrad en de botsauto's.

Minstens zo interessant vond ik zelf het nabijgelegen zwembad, dat je kon bereiken door het voetbalstadion over te steken. De tribunes en de lichtmasten stonden er nog, maar het veld zelf was inmiddels een klein bos geworden. Het zwembad zelf had op de begane grond een gymzaal, waar de basketbalborden nog te zien waren. Een etage hoger zat het zwembad. De foto spreekt voor zich.

Naast het pretpark zijn de meest gedeelde Pripjat foto's waarschijnlijk die van de kamer met de gasmaskers. Die kamer bevindt zich in een verlaten school, met in andere kamers nog overblijfselen van schoolspullen, en hier en daar een enkele jas of enkele schoen. De patio van de school is verboden terrein, vanwege te hoge radioactiviteit. Ik vond zelf dit wel een treffende foto, om jullie een idee te geven.

Pripjat was in één woord indrukwekkend, en in twee woorden indrukwekkend en onwerkelijk. Na de verplichte stralingscheck (als je radioactief geworden bleek te zijn lieten ze je niet uit de 30km zone vertrekken) bracht de bus ons weer terug naar ons hotel in Kiev.

Odessa

“Zoals het duizenden jaren kan duren,

voordat het licht van een ster de aarde,

en daarmee ook uw ogen bereikt,

zo kan het duizenden jaren duren

voordat uw ogen de eerste aanblik

van Odessa te verwerken krijgen.

En gelooft u mij, alstublieft,

het zal

het wachten

meer dan waard zijn”

Het was tijd om richting het zuiden te gaan, en wel richting Odessa. Wij liepen vanuit ons hotel in Kiev naar de metro en pakten de metro richting het treinstation, om daar de trein richting Odessa te pakken. Voordat wij op de trein stapten hadden wij prima uitzicht op een man die, tot drie keer toe, de prullenbak in de wachtzaal onder kotste.

Binnen een uurtje of acht bracht de nachttrein ons naar Odessa. Met een taxi gingen wij naar ons hotel, waar wij onze spullen achter lieten en besloten random een rondje te gaan lopen. Een plattegrondje hadden wij immers nog niet op de kop weten te tikken. De tactiek was om de weg naar beneden te volgen, want dan kom je meestal bij de zee uit. Of het het strand of de haven zou zijn merkten wij vanzelf wel. Het bleek het eerste. De haven van Odessa is groot, met veel zware industrie, en een groot leegstaand gebouw waar binnen afzienbare tijd een groot taxfree winkelcentrum in moet komen. Tegenover dit gebouw zagen wij al snel de bekende Potjomkintrappen, één van de zogenaamde landmarks van Odessa, die letterlijk het opstapje is van de haven richting het oude centrum.

Over het oude centrum van Odessa had ik veel gehoord voordat ik op vakantie ging. Het scheen erg mooi te zijn, 'maar wie weet denk jij er anders over.' Zelf maar op onderzoek uit dan, en het was inderdaad erg mooi. Bovenaan de trappen een mooie, groene boulevard, met in het midden een standbeeld van de hertog van Richelieu, op een achtergrond van mooie bouwwerken. Met de trappen in onze rug sloegen wij linksaf, waar wij op het Poesjkinmonument uit kwamen. Iets verderop enkele musea, en het immense operagebouw.

Dat Poesjkin hier een monument heeft is op zich niet verbazingwekkend, voor een stad in de voormalige Sovjetunie. Echter heeft Poesjkin hier ook enkele jaren gewoond, in ballingschap. Het is hierdoor dat er ook nog een klein Poesjkin housemuseum te vinden is. Een tip om te bezoeken mocht je Poesjkin een warm hart toe dragen, alsmede als je hem totaal niet kent, maar het wel leuk vindt om oude meubels te bekijken.

Odessa is een overzichtelijke stad, met vele parallelwegen die naar dezelfde pleinen lopen. Daarom is het geen wereldramp mocht je een keer een afslag te vroeg of te laat pakken. Wij kwamen via de straat van ons hotel uit op de City Garden, in feite meer een groot park dan een tuin, met daarbij de gebruikelijke fonteinen en kinderspeelplaatsen. Ook staat hier, vrij random, een monument, bestaande uit alleen een stoel. De achtergrond moet ik jullie schuldig blijven, maar aangezien het op vele souvenirs terug kwam, zal het wel iets speciaals zijn.

De weg die de City Garden naar het volgende plein, met twee kathedralen, zou moeten leiden, was afgesloten. Er stond een podium op, waar kinderen van verschillende scholen een optreden gaven. School werd met naam en nummer genoemd, waarna de kinderen het podium betraden. De acts varieerden van zangkoren tot dansacts, en van gecombineerde dans- en zangacts tot aan acrobatiek in een wolvenpak. Ondanks dat wij voor ons gevoel maar eventjes stonden te kijken, was het inmiddels ruim twee uurtjes later.

Wij besloten dan maar een andere parallelweg te nemen naar het plein met de kathedralen, en die was dan ook zo gevonden. De kathedralen zagen eruit alsof ze net geschilderd waren, en rondom stonden souvenirkraampjes en waren senioren aan het schaken en dominoën. Tot nu toe was elk plein waar wij op belandden een bron van gezelligheid, zo ook nu.

Odessa staat ook bekend om haar stranden. Vele gasten uit de voormalige Sovjetunie, en Turkije, strijken hier jaarlijks neer om van het aangename strand en klimaat te genieten. Ook wij besloten een half dagje strand mee te pakken, en de kortste weg was via het Shevchenko (daar is-tie weer!) Park. Een lang, uitgerekt park, met onder andere de herdenkingsplaats met betrekking tot de heldenstad (Odessa is er ook eentje), overblijfselen van een fort en het voetbalstadion van de plaatselijke club met een veel te moeilijke naam. Het strand zelf was iets kleiner dan ik had verwacht, maar inderdaad zeer aangenaam.

Mocht je na een wandeling door Odessa nog niet verliefd zijn geworden op deze stad, ga dan in de avond nog een rondje lopen. Odessa is adembenemend.

Lviv

“Lviv,

zo fotogeniek

als het mooiste meisje van de klas,

die er op de klassenfoto's

altijd bovenuit stak.

Je kunt de deur platlopen

bij haar, maar het geheim

van haar schoonheid

blijft bestaan”

Ik pretendeer niet een goede fotograaf te zijn. Ik pretendeer zelfs niet een vrij redelijke fotograaf te zijn. Om eerlijk te zijn kan ik er vrij weinig van, met af en toe een mooie foto door stom geluk. Als ik op een avondje mijn vakantiefoto's aan het uitspitten ben, kom ik dan ook meer lelijke foto's dan mooie foto's tegen. Ach, het gaat om de herinnering, toch? Nu is Lviv een geval apart. Zoals in de poging tot poëzie hierboven te lezen is, is Lviv een enorm fotogeniek stadje. Zelfs de lelijkste foto tussen mijn in Lviv genomen foto's ziet er nog mooi uit. Hier het bewijs.

Lviv oogt niet Oekraïns. Eerder Pools, of Duits. Mijn reisgenoot vond het op Praag lijken, en ook daar valt wel iets voor te zeggen. Lviv kent een vrij aparte geschiedenis. Zo heeft het de afgelopen driehonderd jaar bij Duitsland, bij Polen, bij de Sovjetunie en bij Oekraïne gehoord. Dit heeft zijn sporen achter gelaten in de stad. Elke periode heeft zijn of haar voetafdrukken achter gelaten in bouwwerken, straten, pleinen, e.d. Het centrum van Lviv oogt hierdoor divers, maar vooral ook erg knus en gezellig. Op de pleinen tussen de smalle straatjes in, verkopen ijskraampjes en koffiekraampjes hun handelswaar.

Je kunt een dag lang heerlijk struinen door het oude centrum van Lviv, en je komt gebouwen tegen in gotiek, barok, jugendstil, etc. Aan de rand van het centrum een lange boulevard, met veel groen, en een monument van... Taras Shevchenko. Deze man is vrij populair hier, zoals ik al eerder zei.

Ook het Ivan Franko park is de moeite. Veel schaduw, veel speeltoestellen voor de kinderen, en slechts vijf minuten lopen van het Shevchenko monument.

Omdat Lviv kleiner bleek dan wij verwacht hadden, bleef er voor de tweede dag dat wij er waren nog vrij weinig over om te zien. Wel hadden wij overal en nergens bordjes zien staan, die de richting naar de 'High Castle' aanwezen. Maar hoe vaak wij ook richting de heuvel keken waar dat kasteel op zou moeten staan, er leek niets in de verste verte op een kasteel. Toch maar op onderzoek uit. Na een flinke klim kwamen wij dan uit op wat het kasteel zou moeten zijn. Het bleek om een uitkijkpunt te gaan, met mooi uitzicht over heel Lviv, op een plaats waar ooit een kasteel had gestaan. Tsja, zo kan het ook natuurlijk. Het uitzicht was in ieder geval wel mooi, dus vooruit.

Dat wij op deze laatste dag langs een grote bierwinkel liepen, zal normaal gesproken niet boeiend nieuws zijn. Het feit dat ze daar o.a. “Putin Huilo” (Poetin is een lul), “Frau Ribbentrop” (met de afbeelding van Merkel) en “Obama Hope” (vrij sarcastisch gezien dan) bier verkochten, maakt dit echter een mooie afsluiter van dit reisverslag.

Of het jullie nu over de streep heeft getrokken om ook een reis naar Oekraïne te gaan maken betwijfel ik. Maar als je helemaal tot hier hebt gelezen heb je toch vijf tot tien minuten aan mijn verslagje gespendeerd die je nooit meer terug gaat krijgen. Daar doe ik het ook voor. Maar neem Oekraïne gewoon eens in overweging joh. Het gaat leuk zijn. Tot slot, Taras Shevchenko (in het Engels, Nederlandse vertalingen zijn enorm schaars):

“The mighty Dnieper roars and bellows,
The wind in anger howls and raves,
Down to the ground it bends the willows,
And mountain-high lifts up the waves.
The pale-faced moon picked out this moment
To peek out from behind a cloud,
Like a canoe upon the ocean
It first tips up, and then dips down.
The cocks don't crow to wake the morning,
There's not as yet a sound of man,
The owls in glades call out their warnings,
And ash trees creak and creak again.”